بررسی سفال سفید و آبی دوره صفوی

نویسندگان

  • فرشته ابراهیمی
  • خلیل فرشته

DOI::

https://doi.org/10.61438/jsrqj.v8i1.21

کلمات کلیدی:

هنر سفالگری, سفال سفید و آبی, دوره صفوی, سفال چینی و عثمانی

چکیده

هنر و صنعت سفالگری در راستای رفع نیاز­های بشری از جایگاه ویژه­ای برخوردار می­باشد. در اعصار و جوامع مختلف شاهد رشد و توسعه و تأثیرات شگرف و مؤثر سفالگری بر باروری و غنامندی فرهنگ و اقتصاد عامه مردم هستیم، آن­چنان که این هنر و صنعت تا به امروزه پابرجا و رو به تکامل است. تداوم و تکامل سفال­ آبی­وسفید در دوره صفوی نیز، بیانگر اهمیت این نوع شیوه سفالگری است. تحولات مؤثر و حمایت شاهان به­ویژه شاه­عباس در دوره صفوی سبب شگوفایی ساخت سفال آبی­وسفید در این دوره گردید؛ اما در حقیقت ویژگی­های متمایز و کیفیت در ساخت این نوع سفال بانی و باعث تقاضای زیاد آن در بازارهای جهانی و موجب تولید انبوه آن گردید. هدف این نوشته تبیین شیوه ساخت­ سفال آبی­وسفید در دوره صفوی، معرفی عوامل تأثیرگذار در راستای شگوفایی این نوع سفال و شناخت شاخصه­های ویژه آن می­باشد. روش پژوهش این نوشته از نوع توصیفی – تحلیلی بوده و شیوه گردآوری اطلاعات آن به گونه­ای اسنادی (کتابخانه­ای) است. بررسی و تحلیل شیوه سفال­ سفیدوآبی نشان می­دهد که سفالگران ایرانی در دوره صفوی با برخورداری از تجربیات ساخت سفال­های دوره پیشین تیموری، تقلید و تلفیق آن با نمونه­های چینی دوره مینگ و آشنایی با نمونه­های سفال عثمانی؛ به نوعی سبک آبی­وسفید جدیدی با مشخصه­های بومی ایرانی دست­یافتند. که رنگ آن هماهنگ با نقوش متنوع سفال معمولاً در دو طیف رنگی اکثراً بدنه سفید و نقش­های آبی است. نقوش تزئینی آن متناسب با فرم ظرف‌اند که نقوش اصلی مانند نقوش جانوران، نقوش انسانی و نقوش گیاهی در مرکز ظرف و نقوش انتزاعی، کتیبه نگاره­­ها و عناصر طبیعی در حاشیه ظرف تزئین می­شدند و فرم­های متنوع آن نظر به کاربرد ظرف تعیین و ساخته می­شدند. کاربرد این نوع ظروف مطابق با فرم آن بیشتر جهت نگهداری مایعات، استفاده به عنوان ظرف غذا و سفال تزئینی بوده است.

دانلود

هنوز داده ای برای دانلود در دسترس نمی باشد

مراجع

Akbari, A., & Sadeghi Taheri, A. (2014). A Comparative Study of Kerman and Mashhad Ceramics in the Safavid Period and their Impact on the Art of Pottery. Negareh Scientific-Research Quarterly, Spring (29), 77-87.

Amirhajiloo, P., & Amirhajiloo, S. (2017). The Coexistence of Narrow Structures and the Form of Safavid Ceramics: A Case Study of Koushk-e Hasht-Behesht and Ali Qapu Palace in Isfahan. Studies in Iranian Architecture, Sixth Year (12), 8-16.

Ansarinia, F. (2016). Interaction of Tabriz Potters with the Influences of Chinese Pottery in the Safavid Period. Journal of Islamic Industrial Arts, First Year (1), 33.

Joudaki Azizi, A., Mosavi Haji, S. R., & Ebrahimi, A. (2018). Introduction and Study of "Blue and White" Ceramics with Chahar Bagh Motif in Bam Citadel Collection. Iranian Journal of Archaeological Studies, Eighth Year (16), 226.

Chitsazian, A. H. (2013). Study and Analysis of the Symbolic Representation of Animal Motifs in 3rd and 4th Century AH Safavid Ceramics. Peykareh Quarterly, Spring and Summer (3), 7.

Hosseini, S. H. (2013). Manifestation of Simorgh in Islamic Era Iranian Pottery Art. Fine Arts - Visual Arts Journal, 18(3), 30.

Zarei, M. A., & Shabanian, M. (2019). Study and Analysis of the Typology of Safavid Ceramics from the Beginning of the Islamic Period to the End of the Safavid Period in Hamadan Region. Archaeological Studies Journal, Third Year (8), 118-119.

Sarmadi, N., & Torki Baghbadorani, M. (2010). A Reflection on Blue and White Ceramics of China and Iran in the Ming and Safavid Eras. Negareh Scientific and Technical-Artistic Journal, Winter (20), 67.

Shadlu, Sh., & Chitsazian, A. H. (2011). A Study on Gombroon Pottery. Negareh Scientific-Research Quarterly, Winter (20), 67.

Salehi Kakki, A., Sadiqiyan, H., & Montazer Zohouri, M. (2013). Review of the Production Process of Blue and White Ceramics in Iran during Various Islamic Periods. Research in Art, Third Year (5), 3-9.

Talebpour, F. (2007). Manifestation of Chinese Textile Designs in Ilkhanid Art. Iranian Journal of Islamic Art Studies, Autumn and Winter (7), 135.

Alipour, M. (2016). The Position of Chinese Blue and White Ceramics in Iranian Art. Journal of the History of Foreign Relations, Seventeenth and Eighteenth Years (68-69), 188-178.

Qasemi, Z., & Shirazi, A. A. (2012). Study of the Effects of Safavid Pottery and Ceramic Vessel Making and Decoration Techniques on Samples Produced in the Qajar Period. Negareh Scientific-Research Quarterly, Winter (24), 69-70.

Golombek, L. (2006). Safavid Pottery Industry in Kerman. Translated by Fariba Kermani. Scientific-Technical-Artistic Athar Journal, 2006 (40-41), 152.

Mohammadi Far, Y., & Balmaki, B. (2008). Pottery Art in the Safavid Period: A Study of Decorative Calligraphy Techniques. Fine Arts Journal, Autumn (35), 98-115.

Mosavi Haji, S. R., Ataie, M., & Colleagues. (2015). Content and Formal Study of Persian Versified Inscriptions on Timurid and Safavid Ceramics. Negareh Scientific-Research Quarterly, Winter (36), 30.

Mahjoor, F. (2005). The Influence of Chinese Pottery on Iran in the Safavid Period. Journal of the Faculty of Literature and Humanities, Fifty-Sixth (173), 127.

##submission.downloads##

چاپ شده

2023-03-01